به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، بیست و نهمین برنامه دوشنبههای سینما با محوریت سینمای ایران در دهه ۹۰ و محوریت فیلم کوتاه با حضور سعید پوراسماعیلی مدرس سینما و معاون فرهنگی و آموزش انجمن سینمای جوانان ایران، کاوه مظاهری نویسنده و کارگردان سینما و با اجرا و کارشناسی کیوان کثیریان برگزار شد.
سعید پوراسماعیلی در ابتدای این نشست درباره انجمن سینمای جوانان ایران و روال تولید در این نهاد، گفت: انجمن سینمای جوانان ایران دو نوع حمایت پیش و پس از تولید از فیلمها دارد. نوع حمایت قبل از تولید به این ترتیب است که فیلمساز باید در پورتالی وارد شده و در صورت تایید فیلمنامه در بازه زمانی مشخصی جلسه پیچینگ برای اثرش برگزار شده و انجمن سینمای جوانان مبلغی را به حمایت از آن اثر اختصاص میدهد. شکل دوم تولید زمانی است که فیلمساز با فیلم ساخته شده، در پورتال ثبتنام و نوع حمایت پس از تولید را انتخاب میکند و لینک بارگذاری فیلم در سایتهای ایرانی و خارجی در سامانه قرار میدهد. سقف حمایت پس از تولید انجمن سینمای جوانان ایران درصدی از فیلم است و معمولا ۵۱ درصد از سهم فیلم نیز به انجمن سینمای جوانان ایران اختصاص پیدا میکند تا بتواند تصمیم گیرنده نهایی برای حضور فیلم در جشنوارهها و رویدادها باشد اما عایدات مالی و جوایز جشنوارهها به فیلمساز تعلق میگیرد و قرارداد بین انجمن با سهم ۵۱ درصدی و فیلمساز با سهم ۴۹ درصدی بیشتر معطوف به حقوق معنوی است.
این مدرس سینما درباره سایر اشکال حمایت انجمن نیز، گفت: هر یک از دفاتر انجمن نیز حمایتی مستقل از فیلم اول هنرجویان دارند. اگر خروجی فیلم خوب باشد فیلمهای بعدی فیلمساز به گروه نیمه حرفهای و بعد حرفهای تعلق مییابد. به تعداد استانها شورای پیچینگ و حدود ۱۵۰ فیلمساز تصمیم گیرنده درباره تولیدات فیلم کوتاه هستند و این اتفاق بزرگی است که به همت مدیرعامل و معاون تولید انجمن صورت گرفته است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا برای پخش فیلمهای کوتاه در جشنوارههای بینالمللی آموزشهایی در انجمن سینمای جوانان ایران صورت میگیرد یا نه، توضیح داد: آموزشهای ما به این صورت است که هنرجویان از طریق کارهای عملی درگیر تولید فیلم کوتاه میشوند اما بعد از کارگاهها جشنوارههای منطقهای، سراسری، آموزش مجازی، آموزشهای برخط فرضی و… همگی پشتیبانی از هنرجویان انجمن را برعهده دارند یا در نشستهای تخصصی چند سال اخیر جشنواره فیلم کوتاه تهران که از دوره سی و چهارم شروع شده است، هر سال در ۲۰ نشست درباره جشنوارهها و میزان اعتبار آنها و آسیبشناسیشان گفتوگو صورت میگیرد.
پوراسماعیلی افزود: انجمن سینمای جوانان ایران هنرجویان را برای ورود به سینمای کوتاه آموزش میدهد. اینجا برای لذت از نگاه تازه به جهان و ارتباط گرفتن با زبان سینما هنرمند تربیت میکند اما تا رسیدن به سینمای بلند و پیام به بشریت راه زیادی است. هرچند بسیاری از فیلمسازان حرفهای ما کارشان را از انجمن آغاز کردهاند.
کثیریان در ادامه درباره راهکارهای انجمن سینمای جوانان ایران به عنوان یک نهاد دولتی برای موفقیت فیلمهای کوتاه ایرانی و قرار گرفتن در لیست کوتاه اسکار پرسید و پوراسماعیلی در پاسخ بیان کرد: انجمن در سالهای اخیر به حمایت از تولیدات خود و تولیدات غیر پرداخته است اما این حمایت حداقلی است زیرا بودجه کافی برای این منظور را در اختیار ندارد.
وی درباره وضعیت اکران فیلم کوتاه در ایران نیز گفت: درباره اکران و نمایش فیلم کوتاه زیاد صحبت شده است و در حال حاضر فضای مجازی نیز این امکان را فراهم کرده است که فیلمها دیده شوند اما فیلم همچنان ساخته میشود تا باکیفیت روی پرده دیده شود و باید این امید را حفظ کرد. شکل اول نمایش فیلم کوتاه جشنوارهها هستند. شکل دوم تلویزیون است که متاسفانه همراهی نمیکند و این کم لطفی صداوسیما است که وقتی هزینههای سنگین صرف برنامههایی میکند که میتواند با هزینهای کمتر تولید شود، از فیلمساز کوتاه میخواهد تا فیلمش را رایگان در اختیار شبکههای تلویزیونی قرار دهد. اکران هنر و تجربه که اتفاق ارزشمندی است نیز فرصت محدودی است و برای هر فصل و اکران چند فیلم کوتاه کافی نیست.
این مدیر فیلمبرداری درباره نقش و تاثیر ایسفا در ارتقای شرایط فیلم کوتاه بیان کرد: مطابق اساسنامه، ایسفا حمایت و پشتیبانی از آموزش تا نمایش فیلم و فروش آن و هر نوع حمایت صنفی دارد. هر هیات مدیره تلاش میکند تا بخشی از بندهای این اساسنامه را اجرایی کند. در دوران مدیریت من در صنف و آقای موسوی به عنوان مدیرعامل در ۵ بخش نمایندگان صنف در شورای سیاستگذاری جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور داشتهاند که قدرت چانه زنی و اقناع گری را بیشتر میکند و این نمایندگان در تصمیمات جشنواره نیز تاثیرگذار هستند. یک نماینده در معاونت فرهنگی و آموزش، یک نماینده در شورای تولید انجمن، یک نماینده در همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران حضور دارند و صنف تلاش میکند در مراکز تصمیم گیرنده در حوزه فیلم کوتاه اثرگذار باشد.
مظاهری: راهیابی فیلم کوتاه به اسکار نیازمند استراتژی پخش است
کاوه مظاهری در بخش دوم این لایو حضور یافت. وی ابتدا درباره علت این که فیلمهای ایرانی به لیست کوتاه اسکار راه نمییابند، بیان کرد: اسکار نوعی هدفگذاری برای تهیهکننده یا پخشکننده است. یک کمپانی پخش فیلم معمولا پروپوزالی را به فیلمساز میدهد و اعلام میکند که فیلم را در فستیوالهای رتبه یک فیلم کوتاه پروموت میکند و برنامه تهیه کننده را نیز میخواهد تا استراتژی پخش مشخص شود. آن کمپانی مشورت میدهد که برای راهیابی به اسکار باید چه برنامههایی انجام شود. همه اینها اما نیاز به سرمایه دارد. به ازای هرکدام مبلغی از فیلمساز مطالبه میشود که معمولا این مبلغ بین ۱۰ تا ۲۵ هزار پوند است. البته این لزوما به معنای راهیابی اثر به اسکار نیست اما اگر این اقدامات انجام نشود قطعا فیلم به راه نمییابد. این مبلغ معمولا در کشورهای دیگر توسط دولت حمایت و تامین میشود اما در ایران چنین حمایتی وجود ندارد.
وی درباره تجربه حضور فیلمسازان فیلم کوتاه در جشنوارههای معتبر بینالمللی بیان کرد: جشنوارههایی که شاید یک پله از جشنوارههایی نظیر کن، برلین، اسکار و… پایینتر هستند، میتوانند دسترسی بهتری برای فیلمساز و ارتباط با پخشکنندگان و تهیهکنندگان فراهم کنند. من یک دوره به همراه آیدا پناهنده و ارسلان امیری در جشنواره نارای ژاپن شرکت کردم و در آن نائومی کاواسه فیلمساز مطرح ژاپنی خود دبیر جشنواره بود. کریستین مونجیو نیز رییس هیات داوران بود و هر شب درباره تجربههایش با ما صحبت میکرد و این بسیار ارزشمند بود.
وی درباره نحوه معرفی فیلمهای خود در این جشنوارهها عنوان کرد: اصغر فرهادی، عباس کیارستمی، محسن مخملباف، جعفر پناهی، مجید مجیدی و… اعتباری برای سینمای ایران رقم زدهاند که برای فیلمسازان جوان سایه و پشتوانهای مطلوب ایجاد کرده است. در سینمای مستند نیز خوشبختانه اوضاع مطلوب و در جشنواره بینالمللی ایدفا نیز جایگاه خوبی داریم. در بخش فیلم کوتاه نیز تقریبا در همه جشنوارههای معتبر فیلم داریم. بنابراین وقتی به عنوان یک فیلمساز ایرانی خود را در یک رویداد معرفی میکنیم، درباره سینمای ما شناخت و اعتبار وجود دارد.
این کارگردان سینما در پاسخ به این سوال که آیا امکان تولید مشترک با دیگر کشورها برایش پیش آمده است یا نه، عنوان کرد: بله اما این فرآیند زمان زیادی میبرد. انتخاب عوامل، بحثهای مالیاتی و مذاکره با پخشکنندگان این فرآیند را در حالت خوشبینانه به دورهای پنج ساله تبدیل میکند. از جمله بازارهای خوب جهانی نیز میتوان به بازار جشنواره جهانی فیلم فجر به ویژه در دوره اخیر اشاره کرد. چراکه من همزمان در بازار جشنواره شانگهای نیز حضور داشتم و با اختلاف بازار جشنواره خودمان را به لحاظ پلتفرم و سطح افراد حاضر در آن بهتر دیدم. همچنین جشنواره کراکوف لهستان نیز برای من تجربه حضور خوبی بود. زیرا با چند پخشکننده از قبل برای فروش فیلم «روتوش» قرار گذاشته بودم و این جشنواره یک بخش ویدئو لایبری داشت و دیگری اتاق بزرگی با صندلیهای زیاد که نمایندگان کشورها مقابل هم مینشستند و درباره فیلم و فروش آن مذاکره میکردند و هماهنگی زمانها از قبل در یک پلتفرم انجام شده بود.
مشکین رسا